Doanh nghiệp chủ động áp dụng công nghệ
Tại Diễn đàn Năng lượng với chủ đề "Tiết kiệm năng lượng cho ngành công nghiệp Việt Nam phát triển bền vững" tổ chức mới đây, ông Trịnh Quốc Vũ - Phó Vụ trưởng Vụ Tiết kiệm năng lượng (TKNL) và Phát triển bền vững (Bộ Công Thương) - đánh giá: Hiện nay, lượng tiêu thụ năng lượng trong lĩnh vực công nghiệp chiếm tới hơn 47% tổng tiêu thụ năng lượng toàn quốc, tiềm năng kỹ thuật để TKNL trong khu vực công nghiệp ở Việt Nam là từ 20-30%, thậm chí có những khu vực lên tới 40%.
Điều này cho thấy, sự chủ động của các doanh nghiệp (DN) trong việc áp dụng những giải pháp hữu hiệu là rất cần thiết, giúp giảm áp lực trong việc khai thác, chế biến và cung ứng các dạng năng lượng. Việc TKNL còn tạo ra lợi ích kép cho DN khi vừa giảm được chi phí, đồng thời tăng sức cạnh tranh cho sản phẩm.
Đơn cử như ngành Thép, được xem là một trong những ngành công nghiệp tiêu tốn nhiều năng lượng. Tuy nhiên, những năm gần đây, nhiều DN đã biết tận dụng tiềm năng từ nguồn năng lượng trong sản xuất để phục vụ những nhu cầu về năng lượng và đã đạt được hiệu quả cao.
Chứng minh bằng con số cụ thể, ông Vũ Trung Dũng – Công ty CP Thép Hòa Phát Hải Dương - chia sẻ: Mỗi tháng, công ty có thể tiết kiệm được khoảng 200 triệu đồng bằng việc tận dụng hơi quá nhiệt trong việc nấu ăn tại các bếp ăn, thay vì phải sử dụng khí gas như trước đây.
Ngoài ra, các giải pháp TKNL cũng được DN áp dụng như thay đổi công nghệ, đầu tư thiết bị tốt, sử dụng công nghệ tách ẩm gió lạnh trước khi vào lò cao và sử dụng khí nóng lò COKE chạy tua-bin máy phát. Hiện, DN đã đầu tư và đưa vào vận hành 4 tổ máy phát điện nhiệt dư với tổng công suất thiết kế là 60MW, với cấp điện áp 6,3 KV. Lượng điện phát này được hòa cùng nguồn điện cung cấp cho Dự án Khu Liên hợp sản xuất gang thép Hòa Phát.
Không chỉ riêng ngành thép, các nhà máy lọc hóa dầu cũng đã đưa ra những giải pháp hữu hiệu để tối ưu hóa năng lượng trong sản xuất, nhằm tiết kiệm nhiên liệu, giảm phát thải ra môi trường. Trong đó phải kể đến những giải pháp tối ưu hóa năng lượng cho lò đốt H1202 của Phân xưởng xử lý Naphtha bằng Hydro (NHT) của Nhà máy lọc dầu Dung Quất và hệ thống lò hơi phụ trợ 10B8001 của Nhà máy Đạm Phú Mỹ.
Việc xem xét tối ưu hóa năng lượng để nâng cao hiệu quả hoạt động là những biện pháp cần thiết, vừa mang lại lợi ích kinh tế cho các nhà máy, vừa phù hợp với chiến lược và chủ trương sử dụng năng lượng hiệu quả, tiết kiệm của Chính phủ và cũng đang là xu thế chung của toàn thế giới.
Đại diện Tập đoàn Sơn Hà - nhà sản xuất các sản phẩm Inox dân dụng và công nghiệp cũng rất nỗ lực trong việc tiết giảm lượng điện năng tiêu thụ trong sản xuất. Cụ thể, Tập đoàn đã áp dụng các biện pháp sản xuất TKNL, đạt được kết quả tiết giảm đến 30% chi phí năng lượng cho sản xuất. Những sáng kiến được DN chủ động áp dụng như những công nghệ mới ít tiêu hao năng lượng trong các công đoạn sản xuất, dùng đèn led, bố trí máy móc khoa học, tiến tới lắp đặt điện mặt trời áp mái...
“Thời gian tới, nhà máy của Tập đoàn ở khu vực phía Nam sẽ phủ kín bằng những tấm pin năng lượng mặt trời. Sau đó, khi có chính sách giá điện mới, Sơn Hà sẽ tiếp tục lắp đặt trên các nhà máy khu vực phía Bắc để tiết kiệm lượng tiêu thụ điện hơn nữa”- đại diện Tập đoàn Sơn Hà thông tin
Hoàn thiện cơ chế sử dụng năng lượng
Thứ trưởng Bộ Công Thương Hoàng Quốc Vượng cho rằng, thách thức lớn đặt ra với ngành năng lượng chính là đảm bảo thu xếp và huy động nguồn vốn đầu tư rất lớn để mở rộng, nâng cấp lưới điện truyền tải, phân phối, đầu tư, phát triển nguồn điện mới cũng như cung ứng đủ các nguồn năng lượng sơ cấp cho các nhà máy điện.
Tuy nhiên, PGS. TS - Trần Đình Thiên - nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam – cho rằng, trong thời gian tới, nhiều nhà đầu tư dịch chuyển sang Việt Nam do cuộc chiến thương mại Mỹ – Trung, có thể gây ra tăng mạnh đầu tư “công nghệ cũ – tốn năng lượng”, đô thị hóa, biến đổi khí hậu... cũng tạo áp lực lên việc cung ứng điện. Theo đó, cần có cách tiếp cận mới về sử dụng năng lượng. Phải điều chỉnh chiến lược phát triển năng lượng (điện) cả từ phía cầu sử dụng, bằng giá bán, tiết kiệm điện...
Ngoài ra, “cần có sự đồng thuận cao giữa các bộ, ngành để thúc đẩy chủ trương sử dụng TKNL hiệu quả” – ông Cao Đức Phát – Phó Ban Kinh tế Trung ương - nhấn mạnh.
Tuy nhiên, ông Cao Đức Phát cho rằng, 4 yếu tố cần khắc phục trong sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả là: Nhận thức; cơ chế chính sách; quản lý; khoa học và công nghệ. Theo đó, cần nâng cao hiệu quả về sử dụng năng lượng, và xử lý tồn tại 4 lĩnh vực đó.
“Về lâu dài chúng ta thiết lập hệ thống, dẫn dắt tiến tới chi phí năng lượng trong ngành năng lượng thấp dần xuống. Phải nhanh chóng thiết lập thể chế, thị trường một cách đồng bộ. Đây là yếu tố then chốt, tạo động lực cho người sản xuất và người tiêu dùng sử dụng TKNL, hiệu quả”- ông Cao Đức Phát nói.
Về phía Bộ Công Thương, ông Trịnh Quốc Vũ cũng đưa ra 9 nhóm giải pháp sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả. Theo đó, sẽ hỗ trợ kỹ thuật và tài chính, nhằm thúc đẩy các dự án đầu tư, sản xuất, kinh doanh về sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả. Tiến tới xây dựng trung tâm dữ liệu năng lượng Việt Nam, các cơ sở dữ liệu, ứng dụng công nghệ thông tin về năng lượng và sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả; tăng cường năng lực về sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả; nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ về sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả…
Theo Chương trình quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả giai đoạn 2019-2030, đến năm 2030, sẽ phấn đấu giảm mức tiêu hao năng lượng trung bình trong các ngành công nghiệp so với giai đoạn 2015-2018: Ngành thép từ 5-16,5%; hóa chất hơn 10%; xi măng gần 11%; nhựa từ 21,55 – 24,81%... Đối với các khu, cụm công nghiệp, sẽ có từ 70-90% được tiếp cận và áp dụng các giải pháp TKNL.
Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Chương trình quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả giai đoạn 2019 - 2030. Chương trình đề ra mục tiêu đạt mức TKNL 5 - 7% tổng tiêu thụ năng lượng toàn quốc trong giai đoạn từ năm 2019 - 2025 và từ 8 - 10% trong giai đoạn 2019 - 2030. |