Để triển khai dự án có hiệu quả, từ nhiều năm qua, Bộ Công Thương đã tích cực triển khai chương trình Thỏa thuận tự nguyện thí điểm (Chương trình VA) và phổ biến mô hình công ty dịch vụ năng lượng (Mô hình ESCO) tại Việt Nam với mục đích thúc đẩy hoạt động tiết kiệm năng lượng trong công nghiệp ở Việt Nam, hỗ trợ các doanh nghiệp cải thiện hiệu quả năng lượng, giảm chi phí sản xuất, nâng cao năng lực cạnh tranh và đáp ứng các yêu cầu của pháp luật.

Để được tham gia Chương trình VA, các doanh nghiệp cam kết thực hiện các mục tiêu giảm tiêu thụ năng lượng trong sản xuất; xây dựng và thực hiện kế hoạch sử dụng năng lượng tiết kiệm hiệu quả trong sản xuất lâu dài và bền vững.

Doanh nghiệp tham gia Chương trình VA được cấp chứng nhận của Bộ Công Thương, được tặng cúp doanh nghiệp nếu thực hiện tốt các giải pháp sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, được quảng bá thương hiệu thông qua các sự kiện do Bộ Công Thương tổ chức, được đào tạo nhằm nâng cao nhận thức và năng lực của doanh nghiệp trong lĩnh vực sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả. Đặc biệt doanh nghiệp được hỗ trợ 100% chi phí kiểm toán năng lượng lần đầu nhằm đánh giá hiện trạng sử dụng năng lượng, xác định các giải pháp sử dụng tiết kiệm năng lượng và hiệu quả từ đó lập kế hoạch thực hiện và giám sát.

Thỏa thuận tự nguyện có thời hạn 10 năm, trong đó giai đoạn thí điểm là 2 năm, sau giai đoạn thí điểm Bộ Công Thương sẽ đánh giá khả năng thực thi và chỉnh sửa các nội dung của các thỏa thuận trước khi quyết định mở rộng quy mô chương trình trong tương lai.

Ngoài chương trình VA, các doanh nghiệp cũng có thể tham gia mô hình ESCO thông qua Hợp đồng dịch vụ năng lượng (EPC) do Công ty cung cấp các giải pháp năng lượng toàn diện từ thiết kế và thực hiện các dự án tiết kiệm năng lượng, bảo đảm mức tiết kiệm năng lượng, cho thuê cơ sở hạ tầng năng lượng, phát điện và cung cấp năng lượng, quản lý rủi ro...

Đối tượng áp dụng mô hình ESCO là các hệ thống đèn chiếu sáng công cộng dân lập do địa phương quản lý; cơ quan hành chính sự nghiệp, đơn vị thụ hưởng ngân sách nhà nước; các cơ sở sản xuất công nghiệp, tòa nhà, đơn vị kinh doanh dịch vụ.

Theo ông Nguyễn Đình Hiệp, Chủ tịch Hội Khoa học và công nghệ sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả tại Việt Nam, định hướng thúc đẩy hoạt động ESCO trong thời gian tới Bộ Công Thương cần hoàn thiện về thể chế/chính sách thúc đẩy ESCO; Xây dựng cơ chế tài chính bền vững; Xây dựng mô hình liên kết tài chính giữa doanh nghiệp - công ty ESCO và các tổ chức tín dụng; Trao quyền tự chủ về tài chính cho các Tổ chức tư vấn/dịch vụ TKNL tại địa phương; Tăng cường đào tạo nâng cao năng lực.

Tại hội thảo, đại diện các bên tham gia đều thống nhất quan điểm, để nhân rộng mô hình ESCO tại Việt Nam, vai trò của cơ quan quản lý là rất cần thiết. Bên cạnh đó, cần đẩy mạnh tuyên truyền để việc triển khai được hiệu quả.